Een goed gesprek met je oppas of gastouder

Pakt je oppas of gastouder de opvoeding van je kinderen anders aan dan jij dat graag zou willen? Veel ouders vinden het moeilijk om het gesprek aan te gaan als blijkt dat er tijdens het oppassen andere regels gehanteerd worden dan dat zij verwachten.  Een goed gesprek kunnen voeren met je oppas of gastouder is daarom belangrijk. Alleen dan kom je er achter of jullie dezelfde zaken belangrijk vinden. Onderstaande tips bieden houvast in een gesprek met de verzorger van jouw kinderen.

Er is veel aanbod van oppassers en gastouders.  Iemand vinden die past bij je gezin en een goede klik heeft met je kinderen kost tijd en energie.  En ondanks dat het over het algemeen om betaald werk gaat, willen beide partijen vaak niet dat de relatie te zakelijk wordt. De oppas of gastouder krijgt dus een aparte status in het gezin.

Maar als je het ergens niet helemaal mee eens bent, hoe ga je dan het gesprek aan? Je wilt niemand kwetsen en bent bang om die vertrouwde persoon, waar je kinderen aan gewend zijn, kwijt te raken. Het gevolg is dat ergernissen worden opgekropt. Is je oppas een familielid? Dat maakt de situatie vaak nog lastiger.

Het is echter wel belangrijk om het gesprek aan te gaan om wrijving te voorkomen. Sommige ouders plannen zelfs op voorhand periodiek een afspraak in met de oppas of gastouder, om eventuele bijzonderheden te bespreken en verwachtingen naar elkaar uit te spreken. Met deze tips kun je goed voorbereid het gesprek aangaan. 

Tip 1: Maak van je hart geen moordkuil

Dit bekende spreekwoord geldt ook in deze situatie. De relatie met je oppas of gastouder kan er alleen maar beter van worden als jullie open en eerlijk zijn tegen elkaar. Is dat niet zo, wellicht was de match dan toch niet zo heel goed? Ga je het gesprek niet aan, dan blijf je je ergeren en verandert er niets. Je oppas of gastouder krijgt geen kans om zich te verbeteren, want ze weet niet wat jouw verwachtingen zijn. Tenslotte is het voor je zelfvertrouwen niet goed wanneer je je eigen principes aan de kant zet omdat je niks van durft te zeggen.

Tip 2: Kies voor een 1 op 1 gesprek

Hoewel je misschien graag een medestander bij het gesprek zou willen hebben (je partner of misschien wel je moeder), is het verstandiger om alleen met je oppas of gastouder te praten. Ze is anders gelijk in de minderheid en dat is geen goed uitgangspunt voor een constructief gesprek. Belangrijk is natuurlijk dat je kinderen zelf zeker niet bij het gesprek zijn. Onenigheid tussen de volwassenen kan makkelijk tot een verstoorde relatie leiden met de kids.

Tip 3: Stel prioriteiten

Je kunt wel op alle slakken zout leggen, maar daar is niemand bij gebaat. Je moet je oppas of gastouder ook de vrijheid geven om bepaalde zaken zelf in te vullen. Maar als het om de opvoeding van jouw kinderen gaat, ben jij de baas. Stel prioriteiten en benoem alleen de dingen die echt zwaar voor jou wegen, zoals aan tafel eten, niet (teveel) snoepen, niet teveel schermtijd, vriendjes en vriendinnetjes, straffen, consequent zijn, geen middagslaapjes overslaan of juist ’s middags niet te lang laten slapen. Zet voor jezelf duidelijke voorbeelden en argumenten op papier bij iedere kwestie die je wil aankaarten.

Tip 4: Verplaats je in je oppas

Probeer je te verplaatsen in je oppas of gastouder. Waarom doet ze het niet zoals jij dat wil? Is het onwil, begrijpt ze niet wat je vraagt, is het gewoonte of heeft ze een ander idee over opvoeden? Dat laatste zie je vaak bij opa’s en oma’s, bij oppassers en gastouders die zelf een gezin hebben of oppassers van een oudere generatie. Is ze nog jong, dan kan het ook onervarenheid zijn. Vraag altijd om een reactie tijdens het gesprek. ‘Kun je je dat voorstellen’, ‘Snap je wat ik wil zeggen?’ of ‘Hoe zie jij dat?’. Soms zijn mensen zich niet bewust van hun gedrag of gewoontes.

Tip 5: Geef constructieve feedback

Je geeft duidelijke feedback door het volgen van deze stappen:

• Beschrijf het gedrag dat je hebt waargenomen.
• Blijf feitelijk, geef aan wat je hebt gezien of opgemerkt.
• Geef aan wat het gevolg is (blijf weer feitelijk).
• Vertel vervolgens wat het effect op jou was (blijf bij jezelf).
• Geef concreet aan wat je wil dat je oppas verandert.
• Tenslotte, geef je oppas of gastouder de kans om hierop te reageren.

Voorbeeld ‘Ik merk dat je Noud op oppasdagen vaak lang laat slapen tussen de middag (gedrag), daardoor heeft hij moeite om ’s avonds in slaap te komen (gevolg). Dat vind ik heel vervelend want ik ben na een dag werken ook erg moe (gevoel). Ik zou graag willen dat je hem minder lang laat slapen overdag (concrete verandering). Wat vind jij daarvan?’ Op deze manier kan je met elkaar in gesprek gaan. Als je zegt ‘Jij laat Noud altijd te lang slapen ’s middags en dan zit ik ’s avonds met de gebakken peren’ voelt de ander zich aangevallen en is er geen ruimte om verder te praten. 

Tip 6: 3x positief voor 1x negatief

Zowel feedback geven als feedback ontvangen is erg lastig. Vooral als het om negatieve feedback gaat. Een goed gesprek met je oppas of gastouder bestaat daarom zowel uit positieve als negatieve opmerkingen. Mensen onthouden negatieve punten nu eenmaal beter dan positieve. Probeer daarom voor ieder verbeterpunt drie positieve punten te noemen. Bijvoorbeeld: ‘ik ben blij dat je zo flexibel bent met je werktijden’ of ‘ik vind het leuk dat je zoveel creatieve dingen doet met de kinderen’.

Tip 7: Bereid je voor op kritiek

Hoewel je waarschijnlijk al genoeg piekert over de situatie, kan het geen kwaad om voorafgaand aan het gesprek nog eens kritisch naar jezelf te kijken. Wat is jouw aandeel? Ben je zelf niet duidelijk genoeg geweest? Had je iets kunnen doen om het te voorkomen? Realiseer je dat je oppas of gastouder het beste voor heeft met je kinderen en misschien ook kritiek op jou heeft. Schiet niet gelijk in de verdediging als je oppas het gesprek ook gebruikt om haar eigen punten naar voren te brengen.

Tip 8: Vervolgafspraak

Wees bereid om het gesprek op een ander moment voort te zetten als het te emotioneel wordt. Ook als je nog niet al je punten hebt besproken. Als je boos wordt of je je in een hoek gedrukt voelt, zeg je dingen waar je later spijt van hebt. Dit geldt voor beide partijen en komt de relatie uiteraard niet ten goede. Ook heeft je oppas of gastouder misschien wat tijd nodig om na te denken over wat je hebt gezegd en wil ze er later nog op terugkomen. Sta daar open voor. Maak een nieuwe afspraak en praat verder als jullie allebei weer kalm zijn.

Tenslotte: helemaal voorkomen kun je wrijvingen niet. Het is ook vaak iets persoonlijks. Maar je kunt wel conflicten over het oppassen zelf uitbannen, door je afspraken goed vast te leggen in een oppas contract. Zo weet je welke verwachtingen er zijn naar elkaar toe. 

Voerde jij al eens een goed gesprek met je oppas of gastouder, en hoe ging dat?