Als je op zoek gaat naar kinderopvang, kom je er al snel achter dat er verschillende mogelijkheden zijn. Een kinderdagverblijf, oppas of gastouderopvang of misschien wel een combinatie daarvan. Maar wat is nou een gastouder, wat kost kinderopvang bij een gastouder en waar vind je een iemand die bij jouw gezin past? In dit artikel lees je alles wat je moet weten over de gastouderopvang.
Inhoudsopgave
Wat is een gastouder?
Een gastouder biedt kleinschalige opvang, zoals in een gezinssituatie. Vaak gebeurt dit in het huis van de gastouder. Er zijn ook gastouders die bij je thuis kinderen opvangen, dat heet dan ‘gastouder aan huis’. Heb je meerdere kinderen die je door dezelfde gastouder wilt laten opvangen, dan kan je er dus voor kiezen om een gastouder aan huis te zoeken. De GGD moet dan wel eerst je huis goedkeuren.
Een gastouder is minimaal 18 jaar. Ook moet ze Nederlands, Fries of een ander erkende Nederlandse streektaal spreken met de kinderen.
Verplichte documenten gastouder
Welke documenten heeft een gastouder in haar bezit? Eén daarvan is een geldig en relevant diploma. Er bestaat niet een al omvattend gastouderdiploma, er zijn heel veel opleidingen die een gastouder gevolgd kan hebben. Op de website van de rijksoverheid kan je zien met welke diploma’s een gastouder haar bedrijf mag voeren. Dit varieert van verpleegkundige tot docent muziek. Download de PDF met alle gegevens.
Daarnaast moet een gastouder met succes een cursus EHBO voor baby’s en kinderen hebben afgerond. Het EHBO-certificaat moet elke 1 à 2 jaar worden vernieuwd. Een gastouder (en alle inwonende volwassen huisgenoten) heeft ook altijd een Verklaring Omtrent Gedrag. En tenslotte is een gastouder verplicht om ingeschreven te staan bij een gastouderbureau. Dit bureau moet op zijn beurt weer staan ingeschreven in het Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen (LRKP). Wat het gastouderbureau doet lees je hieronder. Je hebt het LRKP-nummer van de gastouder nodig om kinderopvangtoeslag via de belastingdienst aan te vragen.
Hoeveel kinderen mag een gastouder opvangen?
Een gastouder mag maximaal 6 kinderen in de leeftijd van 0 tot 13 jaar opvangen. Dit is inclusief haar eigen kinderen tot 10 jaar. Vangt de gastouder alleen maar kinderen op tot 4 jaar, dan zijn het er maximaal 5, inclusief haar eigen kinderen tot 4 jaar. Bestaat het groepje alleen uit kindjes onder de 2, dan mag het niet groter zijn dan 4 waarvan maximaal 2 baby’s (0 jaar). Ook dit is inclusief eigen kinderen van deze leeftijden. Als een gastouder meer dan 4 kinderen opvangt, is ze verplicht om een achterwacht te hebben.
Wat is een achterwacht?
De achterwacht is iemand die, in geval van nood, de zorg van de kinderen kan overnemen. Dit kan de partner van de gastouder zijn, de buurvrouw of een kennis. De achterwacht hoeft geen diploma’s te hebben omdat het om een noodoplossing gaat en moet binnen een kwartier op de opvanglocatie aanwezig kunnen zijn. De achterwacht is alleen verplicht als een gastouder meer dan vier kinderen opvangt, maar het is altijd verstandig om er naar te vragen. Mocht er zich een situatie voordoen, weet je door wie je kinderen worden verzorgd.
Ben je op zoek naar een gastouder (aan huis)? Vind er een in je buurt bij Sitly. Registreren op Sitly is gratis en vrijblijvend!
Wat doet een gastouderbureau?
Een gastouderbureau is een erkend bemiddelingsbureau. Ze bemiddelen en begeleiden gastouders en vraagouders. Ook lopen betalingen aan de gastouder altijd via het gastouderbureau.
Bij bemiddeling en begeleiding moet je denken aan (half)jaarlijkse evaluatie met betrekking tot de opvang maar ook gesprekken met de vraag- en gastouder. Sommige bureau’s bieden gastouders ook relevante (herhaal) cursussen over opvoeding of EHBO-certificaten bijvoorbeeld. Vaak loopt een aanvraag voor VOG (Verklaring Omtrent Gedrag) ook via het bureau.
Daarnaast zal het gastouderbureau een risico-inventarisatie uitvoeren. De opvanglocatie (inclusief tuin, als die aanwezig is) wordt dan geïnspecteerd, en eventuele verbeterpunten worden besproken. De gastouder (of vraagouder, indien opvang in eigen huis plaatsvindt), moet hier opvolging aan geven. Alleen dan wordt een locatie door de GGD geschikt geacht om kinderen op te vangen.
Een contract wordt tussen beide partijen afgesloten. Denk vooral om zaken als uurtarief, vakantietoeslag en betaling bij ziekte kind of gastouder. Een gastouderbureau kan hier richtlijnen bij aangeven.
“De meeste gastouders werken als zzp-er. Ze zijn dus vrijwel nooit in loondienst. Een gastouderbureau werkt als onafhankelijk bemiddelingsbureau tussen vraag- en gastouder. Ook zorgt het gastouderbureau voor de noodzakelijke evaluaties en jaarlijkse risico-inventarisaties. Veel contractuele punten kunnen de vraag- en gastouders zelf bepalen en vastleggen.” Chantal Schoonhoven, Gastouderopvang Bambini’s Culemborg
Mocht een gastouder nog geen LRKP-nummer hebben, dan kan het bureau een aanvraag bij de gemeente doen om geregistreerd gastouder te worden. Je kunt een gastouder vinden via een gastouderbureau of via een site als Sitly.nl. Het gaat er uiteindelijk om dat de gastouder is ingeschreven of zich gaat inschrijven bij een gastouderbureau.
Ziekte en afwezigheid van de gastouder, wat nu?
Wanneer een gastouder ziek is kunnen zowel de gastouder als de vraagouder dit melden bij het gastouderbureau. Het initiatief ligt bij de vraagouder, maar de meeste gastouders melden dit zelf ook. Het bureau zal dan haar best doen om vervanging te regelen. Als dat niet lukt, zal je zelf vervanging moeten organiseren.
Een gastouder geeft meestal tijdig aan wanneer ze op vakantie gaat of wanneer ze, bijvoorbeeld vanwege zwangerschapsverlof, een langere tijd uit de roulatie is. Ze zal dit rechtstreeks met de ouders bespreken, maar stelt ook het gastouderbureau op de hoogte. Hierdoor heb je in theorie ruim de tijd om iets anders te regelen. Het is de verantwoordelijkheid van de ouders om zelf vervanging te regelen en je kan daarvoor ook gebruik maken van het gastouderbureau. De meeste gastouderbureaus hebben flexibele gastouders die kunnen invallen waar nodig.
Zelf een back-up regelen is dus altijd verstandig.
“Ik probeer mijn vakanties altijd samen te laten vallen met de vakanties van de vraagouder. Zo zitten zij nooit zonder gastouder en houden de kinderen hun vaste gezicht.” – Chantal Schoonhoven, Gastouderopvang Bambini’s Culemborg
Wat kost een gastouder?
Wat een gastouderopvang kost, hangt af van diverse factoren. De gastouder moet worden betaald, en het bemiddelingsbureau brengt kosten in rekening. Daarnaast speelt je eigen inkomen, net als bij het kinderdagverblijf, ook mee. Wanneer je gebruik maakt van een gastouder die geregistreerd staat bij een erkend gastouderbureau, heb je recht op kinderopvangtoeslag. De belastingdienst vergoed de kosten voor kinderopvang tot een maximaal bedrag. De maximum uurprijs voor de toeslag bij gastouderopvang bedraagt € 5,75 per kind (in 2017). Is het uurtarief hoger, dan krijgt je voor de kosten boven het maximum uurtarief geen kinderopvangtoeslag. Tenslotte hangt het ook af van de locatie waar je je kind laat opvangen. Gaat je kind naar de gastouder toe, of komt de gastouder aan huis?
Gastouder op locatie of gastouder aan huis?
Kinderen opvangen kan aan huis of bij de gastouder op locatie. Er is geen vast tarief voor een gastouder die opvang in eigen huis biedt. Spreek een vergoeding af per kind, per uur. Je kunt ook overleggen of een vast tarief mogelijk is, ongeacht op hoeveel kinderen je gastouder past. Het gemiddelde tarief ligt vaak tussen de € 4,50 en € 6,00 euro per kind per uur.
Heb je liever dat je gastouder bij jou thuis komt? Dan is het minimale tarief van de gastouder het wettelijk minimumloon. In 2017 bedraagt het minimumloon voor 23 jaar of ouder € 9,59 per uur. Maar een gastouder kan meer vragen dan dit bedrag en doet dat vaak ook. Met name als er andere verzoeken zoals bijvoorbeeld koken of huishoudelijke klussen zijn, zal dat invloed hebben op het uurtarief.
Betaal je vakantietoeslag (8%) en wordt er tijdens de vakantie doorbetaald? Weet dan dat je over deze uren geen kinderopvangtoeslag kan krijgen.
Gastouderbureau
Naast het tarief voor je gastouder betaal je ook het gastouderbureau elke maand een vergoeding. De hoogte van de vergoeding is vaak afhankelijk van het aantal kinderen die opvang nodig hebben, of bij wie de opvang plaats vindt. De kosten van gastouderbureaus kunnen behoorlijk verschillen. Sommige bureaus hanteren een tarief waar alles al in zit, andere rekenen bijvoorbeeld aparte inschrijfkosten.
Heb je een gastouder gevonden, dan kan je samen beslissen bij welk bureau je gastouder zich gaat aansluiten. Het is goed om naar verschillende bureau’s te kijken, hoewel een gastouder vaak zelf al wel weet welke organisatie prettig is om mee samen te werken.
Verschillen tussen gastouder, kinderdagverblijf en de BSO
Een gastouder biedt kleinschalige opvang voor kinderen. Waar een kinderopvang of BSO al snel boven de tien kinderen per groep zit, is het maximum aantal kinderen bij een gastouder zes. Er is hierdoor meer individuele aandacht voor een kind.
Gastouders zijn doorgaans erg flexibel. Heb je een keertje extra vroeg opvang nodig, of sta je een keer in de file? Bij de meeste gastouders is dit geen probleem (maak er wel goede afspraken over). Omdat een kinderdagverblijf met openingstijden werkt, is hier vaak minder flexibiliteit.
Moet je kindje bij een kinderdagverblijf met koorts al snel naar huis, is het bij een gastouder vaak geen probleem dat ze wat langer blijft. Juist door de kleinschaligheid kan de gastouder de juiste zorg bieden.
In een kinderdagverblijf en BSO zijn vaak meerdere leidsters die per dag rouleren. Dat is bij een gastouder niet zo: je kind heeft altijd een vast gezicht. Continuïteit is voor sommige kinderen erg prettig.
Bij veel gastouders neem je zelf spullen mee zoals luiers, drinken, fruit en boterhammen. Bij het kinderdagverblijf hoeft dit niet. Het verschilt overigens per gastouder of je deze zaken wel of niet mee moet nemen. Laat je hier vooraf over informeren.
Ben je op zoek naar een oppas, gastouder of naar een oppasbaantje? Registreer je dan gratis op Sitly en krijg toegang tot alle profielen!
Reageer op dit artikel