Opgroeien is een hele klus! Langzaam ontdekt het kind de wereld om zich heen. Ze kijken, proberen, maken fouten, doen na en leren. Voor een oppas is het soms erg schakelen tussen wat kinderen kunnen en wat we van ze verwachten. Elk kind groeit en leert op zijn of haar eigen manier. Geen enkel kind is hetzelfde of vind dezelfde dingen leuk. Het is de kunst om je goed aan te kunnen passen aan je oppaskind. Maar dat kan nog best lastig zijn. Wat kunnen kinderen op welke leeftijd, en wat te doen tijdens het oppassen? Dit artikel geeft je oppas tips per leeftijd.
Inhoudsopgave
Wat te doen tijdens het oppassen?
De oppas activiteiten die je kan doen verschillen heel erg per kind. Als je op een peuter van 2 past, doe je heel andere spelletjes dan wanneer je op een kind van 7 moet oppassen. Maar ook de persoonlijkheden van de kinderen zijn van invloed op het spel dat ze willen spelen.
Spelletjes zijn voor kinderen heel belangrijk. Door het spelen leert een kind heel erg veel. Ze groeien wanneer ze springen, rennen en leren. Ze ontwikkelen verschillende vaardigheden en inzichten. Sommige kinderen zijn verder dan anderen. Het is belangrijk om te kijken naar wat je oppaskind al kan. Want als je iets wil gaan doen dat te gemakkelijk is, vind het kind het al gauw saai. Maar als hij het te moeilijk vindt raakt hij gefrustreerd en kan hij verzanden in verveling of boosheid. Niet zo leuk als je nog een hele middag voor de boeg hebt.
In dit artikel vind je per leeftijdscategorie wat kinderen op deze leeftijd gemiddeld kunnen en welke spelletjes je met ze kan spelen.
NB: De ontwikkeling van een kind kan voor- of achter lopen. In dit artikel gaan we uit van een gemiddelde.
Lees ook: Oppassen op een baby
Wat te doen tijdens het oppassen op een kind van 1-2 jaar
Kinderen van deze leeftijd kunnen je nog niet zo goed vertellen wat ze willen. Ze zijn ook meestal nog niet zindelijk. Het overgrote deel van deze kinderen doet ’s middags een dutje, omdat ze nog geen energie hebben voor de hele dag. Omdat jij natuurlijk niet dagelijks bij hen bent, is het goed om dit door de ouders op papier te laten zetten. Maak van tevoren afspraken met je oppasgezin over over eettijden en slaaptijden en neem het schema goed door te nemen, zodat je niet voor verrassingen komt te staan.
Vraag ook waar alles ligt voor de verzorging van je oppaskind. Weet je waar de luiers liggen en zijn er genoeg billendoekjes? Waar staat het eten en waar zijn de flessen, als ze daar nog uit drinken? Zijn ze al over op tuitbekers? En wat mag het kind absoluut niet? Misschien is hij of zij wel ergens allergisch voor, dus als de ouders zeggen dat hij geen ijsje mag, geef hem dat dan ook absoluut niet.
Wat kan een kind van 1 of 2 jaar?
Op deze leeftijd leren kinderen heel veel door het spelen: fysieke vaardigheden zoals lopen, drinken uit een beker, eten met de handen en met een lepel, klimmen. Ook op sociaal gebied ontwikkelen deze kinderen zich enorm snel: Ze leren de eerste woordjes zeggen, doen je na, krijgt sterke voorkeuren zoals een vaste knuffel. Ook worden ze steeds onafhankelijker en willen ze alles zelf gaan doen. Ze voelen trots als iets lukt, worden boos als het niet gaat.
Daarnaast worden ze steeds slimmer. Ze herkennen hun eigen naam en weten wie papa en mama zijn. Ze vinden bewegende dingen zoals auto’s machtig interessant en vinden verschillende vormpjes enorm fascinerend. Het kind van twee zal al meer aan de slag gaan met kleuren en maten, en ze leren steeds beter praten. Het is een turbulente tijd voor deze jonge peutertjes!
Kinderen op deze leeftijd kunnen nog niet goed samen spelen met leeftijdsgenootjes. Ze spelen het liefst met volwassenen. Het heeft dus niet heel veel zin om vaak af te spreken met andere kleine kinderen, want hij of zij heeft daar nog weinig aan. Het is dus de taak van jou als oppas om je oppaskindje bezig te houden.
Welke spelletjes doe je met een kind van 1 of 2 jaar?
Iets wat kinderen op deze leeftijd heel leuk vinden, is een rollenspel. Haal de verkleedkleren tevoorschijn of speel winkeltje, of doe alsof jij of de teddybeer ziek bent. Ze zijn op deze manier ook meteen bezig met sociaal leren zijn. Kinderen op deze leeftijd zijn dol op genegenheid en vinden het heerlijk om te knuffelen. Moedig hem of haar aan om de teddybeer na de prik te troosten. Een bijkomend voordeel is dat je oppaskind meteen leert dat er niets is om je zorgen over te maken wanneer je naar de dokter moet.
Liever een wat actiever spel? Kinderen van deze leeftijd beginnen te leren lopen, maar als ze dat eenmaal kunnen, zijn ze ook zo weg. Geef ze een veilige omgeving waar ze kunnen rennen, klimmen en klauteren. Je kunt met ze gaan dansen, over de vloer rollen, van een stoel af laten springen (met hulp van jou natuurlijk) en ze te laten vliegen terwijl jij op je rug op de grond ligt, en je oppas kind boven je houdt.
Als het tijd is voor een rustiger spel, kies dan voor voorlezen. Kinderen van deze leeftijd vinden het heerlijk om lekker op schoot te kruipen en te kijken naar een prentenboek, terwijl jij voorleest. Een boek met felle kleuren en grote prenten trekt de aandacht. Je kunt van het boek ook een spelletje maken door iets te benoemen en het ze proberen na te laten zeggen. Zeker de tweejarige peuter die al wat woorden kent, zal het leuk vinden om te oefenen.
Kleintjes moeten ook overal altijd alles voelen. Je kunt ze lekker laten kliederen met wat water en bloem, zodat ze kunnen voelen en kneden. Je kunt verschillende bakjes naast elkaar zetten met verschillende diktes, waar ze in kunnen slaan en die ze beter moeten kneden. Uiteraard is een zandbak ook heel erg leuk, zowel met zand als met modder. Voor de fijnere motoriek kun je ze met een lepel wat meel of zand in verschillende bakjes laten overscheppen.
En laten we het alleen spelen niet vergeten: het jonge kind is heel blij als hij iets “zelluf” mag doen. Geef je oppaskind daarom ook de ruimte om zelf te ontdekken, onder jouw supervisie. Soms moet hij of zij er zelf achter komen of iets werkt of niet. En als het echt niet lukt en je oppaskindje raakt gefrustreerd, kun je hem of haar even helpen.
Welk speelgoed is geschikt voor kinderen van 1 of 2 jaar?
De meeste ouders hebben al heel veel speelgoed in huis. Maar mocht je zelf een oppastas hebben waar je gebruik van maakt en je wil geschikt speelgoed meenemen, kun je denken aan het volgende speelgoed:
- Grote bouwstenen
- Speelgoed in de vorm van spullen van volwassenen, zoals sleutels, hamers, telefoons
- Voertuigen (auto’s, vrachtwagens, vliegtuigen)
- Grote zachte ballen met veel kleurtjes
- Poppen, teddyberen
- Simpele (houten) puzzels
- Emmer en schepje
- Muziekinstrumenten
Is er weinig speelgoed? Kinderen vinden papier ook altijd leuk om te scheuren. Of bakjes waar ze water in kunnen overhevelen. Dozen waar ze in kunnen kruipen. Denk aan deksels waar ze muziek mee kunnen maken, of maak een evenwichtsbalk van een plankje uit de schuur waarmee je samen kunt oefenen. Misschien wel een spaarpot die aan de onderkant open kan, waar ze muntjes in kunnen gooien.
Heb je een vergiet en spaghetti? Daar kun je mooi een egel van bouwen! Kinderen hebben een enorme fantasie. Zorg er wel voor dat je ze niet te klein speelgoed geeft. Kinderen van deze leeftijd stoppen ook nog alles in hun mond; het is een manier om een voorwerp te leren kennen.
Veilig spelen met kinderen van 1-2 jaar
Zorg er dus voor dat:
- Er geen speelgoed met scherpe randen
- Speelgoed niet te klein is
- Speelgoed met geluid niet te hard is
- Er geen lange draadjes aan zitten die om de nek verstrikt kunnen raken
- Je altijd in de buurt bent bij je oppas kind, verlies hem of haar niet uit het oog
Pas je liever op jongere kinderen, of op oudere? Bij Sitly vind je allerlei oppasbanen! Registreer je gratis en vrijblijvend
Wat te doen tijdens het oppassen op een kind van 3-5 jaar
Kinderen in de leeftijd van 3 tot 5 jaar weten steeds beter te vertellen wat ze willen. Ze gaan naar de peuterspeelzaal en vanaf vier jaar naar de basisschool, waar ze heel veel leren. Nog steeds leren deze kinderen het meeste door sport en spel, maar door school is er ook een stuk meer structuur. Sommige kinderen moeten heel erg aan school wennen en doen ’s middags soms nog een dutje. Aan jou als oppas om goed in te springen op je oppaskind. Wat te doen met een peuter? Is het moe? Wil het nog wel wat activiteiten ondernemen?
NB: Je kunt alle activiteiten zo gemakkelijk of moeilijk maken als je zelf wil. Kijk naar je oppaskind wat hij of zij al kan, en stem daar je activiteit op af.
Wat kan een kind van 3 tot 5 jaar?
Spelenderwijs ontwikkelen deze kleuters zich steeds meer qua grove en fijne motoriek. Ze klimmen hoger, springen verder en rennen harder. Ze krijgen steeds meer controle over hun eigen lichaam en vinden steeds meer hun balans. En ze leren fietsen, met en zonder zijwielen, waardoor hun wereld steeds groter wordt. Tegelijkertijd leren ze hoe ze potloden en pennen moeten vasthouden en binnen de lijntjes moeten kleuren, kralen te rijgen, te vlechten.
Ook leren ze steeds beter communiceren. Is een kind van drie nog redelijk beperkt, een kind van vijf heeft een enorm scala aan verhalen te vertellen en een heel rijke fantasie. Daar kun je als oppas natuurlijk heel goed op inspringen! Ook leren ze steeds beter samen te spelen met andere kinderen en vormen vriendschappen met de andere kleuters. Ze ontwikkelen hun eigen persoonlijkheid en zoeken steeds meer grenzen op. En kinderen van deze leeftijd kunnen ook heel goed zelf aangeven wat ze willen doen.
Ze beginnen letters en cijfers te herkennen en kunnen steeds verder tellen. Ze willen graag leren, maar dan wel met spelletjes. Want kinderen van deze leeftijd moeten nog veel energie kwijt, dus veel buiten spelen is zeker gewenst. Op school zijn ze bezig met concepten als voor en achter, ver en dichtbij, op en neer en rechts en links. Ook vormen en kleuren komen elke keer weer aan bod.
Welke spelletjes doe je met een kind van 3 tot 5 jaar?
Hoewel je geen leraar bent, kunnen kinderen wel veel van je leren. Je hoeft ze natuurlijk niet te leren lezen en schrijven, maar door middel van spelletjes kunnen ze veel oppikken waar ze in hun schoolleven profijt van hebben. Het allerbelangrijkste is natuurlijk dat je oppaskind plezier met je heeft. Volg daarom ook vooral het plan wat je oppaskind heeft als je het even niet meer weet.
Heb je een oppaskind dat zich uren bezig kan houden met het vlechten van de poppenharen? Geen probleem, hartstikke goed voor de fijne motoriek. Er zijn heel veel spelletjes die de fijne motoriek verder bevorderen. Denk hierbij aan kralen (of pasta) rijgen, of een heleboel muntjes te stapelen om te kijken wie de hoogste toren kan bouwen. Maak knopen in een touw of probeer al een keertje om veters te strikken. Maak een puzzel of probeer een spelletje Mikado, wat je ook heel gemakkelijk kan maken van grote houten prikkers.
Sommige kinderen kunnen al letters en cijfers herkennen. Je kunt dit spelenderwijs verbeteren door bijvoorbeeld in een oude krant alle zelfde letters te kleuren. Wat is de o? Maak die dan bijvoorbeeld rood. En de P’s worden blauw. Zo maak je het leren leuk, en door de kleine lettertjes is ook dit weer goed voor de fijne motoriek.
Koekjes bakken is ook altijd leuk en lekker, natuurlijk. Kinderen vinden het geweldig om deeg uit te rollen en met vormpjes de koekjes uit te steken. Kijk samen hoe het deeg rijst en als de koekjes klaar zijn, kun je ze ook nog versieren. Dubbel plezier dus.
Maar niet alle kinderen hebben zoveel geduld. Sommige kinderen moeten juist hun energie kwijt. Ze willen fietsen, voetballen of rennen. Kleuters zijn ook heel erg competitief en vinden het fantastisch om overal een wedstrijd van te maken. Maak bijvoorbeeld eens een hindernisbaan waar ze moeten klimmen, kruipen, springen, hinkelen en een bal mikken. Of waar ze over een evenwichtsbalk moeten lopen. Je kunt hiervoor planken gebruiken, een picknicktafel en een emmer voor de bal. Span een touw laag op de grond waar ze onderdoor moeten kruipen. Of speel een spelletje voetbal, waarbij de eerste die een x aantal keer scoort wint. En wat dacht je bijvoorbeeld van Sumoworstelen met kussens? Dat wordt gegarandeerd lachen.
Maak ook gebruik van de fantasie van de kleuter. Jullie kunnen samen een verhaal verzinnen door om de beurt een zin toe te voegen. “Ik open een la en daarin vind ik….” . Wil je het een beetje moeilijker maken? Laat je oppaskindje dan het verhaal vanaf het begin herhalen en laat hem of haar er steeds een zinnetje aan toevoegen. En ben je klaar met het verhaal? Misschien kun je het dan gaan naspelen met verkleedkleren of kunnen jullie er samen een boek van maken. Het spel is ook goed voor het geheugen!
Welk speelgoed is geschikt voor kinderen van 3 tot 5 jaar?
Kinderen van 3-5 jaar krijgen een steeds beter ruimtelijk inzicht en hun fijne motoriek wordt steeds beter. Het speelgoed is daar ook op afgestemd.
- Duplo (3 jaar) en Lego (5 jaar)
- Dinosaurussen, dieren en poppetjes
- Voertuigen en banen om zelf te bouwen
- Kleine (strijk)kralen (vanaf 4 jaar)
- Poppen en knuffels
- Speelgoed voor in de zandbak
- Knutselspullen (kindveilige schaar, plakgerei, papier, stiften, etc)
- (Voet)ballen
Even geen speelgoed bij de hand? Kinderen van deze leeftijd vinden het nog steeds geweldig om met een zand- en watertafel te spelen. Dat heb je snel zelf gemaakt van een afwasteil, zand uit de zandbak en water in andere bakjes (vraag het wel van tevoren even aan de ouders en zorg dat je opruimt, of doe het buiten). Is het warm? Zet dan een paar bakken met water buiten en geef ze wat bekertjes om het over te scheppen. Je kunt dit ook nog educatief maken door te kijken in welk bakje meer water kan, of door wat voorwerpen te zoeken en te ontdekken welke er wel of niet blijven drijven.
Veilig spelen met kinderen van 3-5 jaar
Motorisch zijn oudere peuters en kleuters een stuk verder ontwikkeld. Ze willen steeds sneller lopen en rennen, en steeds hoger klimmen. Blijf er wel altijd bij, want in hun enthousiasme kunnen ze zichzelf behoorlijk overschatten. Houd ze in de gaten en voorkom ongelukken bij je oppaskind.
Wat te doen tijdens het oppassen op een kind van 6-7 jaar
Kinderen vanaf 6 jaar gaan naar groep 3. Ze zijn net kleuter-af en leren lezen en schrijven. Toch leren deze kinderen, ondanks dat ze meer in de schoolbanken zitten, nog steeds heel veel door te spelen. Spelenderwijs leren ze rekenen en ontwikkelen ze gevoel voor taal. Simpele boekjes kunnen ze aan het eind van groep 3 al lezen, en dat zet door in groep 4. Het kan zijn dat ze hierdoor, zeker in het begin, heel moe worden. het is aan jou als oppas om in te springen in waar je oppaskind op dat moment behoefte aan heeft.
Wat kan een kind van 6-7 jaar?
Kinderen van zes kunnen je behoorlijk verrassen. Kon je voorheen nog wegkomen met je oppaskind laten winnen, nu hebben ze dat vaak door. Wil je ze een extra keer laten winnen, doe het dan goed, maar het is ook goed om te leren dat ze niet altijd winnen. Ook kunnen ze fantasie en werkelijkheid steeds beter van elkaar onderscheiden, dus monsters onder het bed gaan zo langzamerhand verdwijnen.
Ze kunnen ook steeds grotere projecten aan. Hun ruimtelijk inzicht wordt steeds groter. Simpel stempelen voldoet niet altijd meer, deze kinderen willen uitgedaagd worden. Zowel mentaal als fysiek. Ze willen ook graag laten zien wat ze allemaal al kunnen, maar let op, want hun motoriek is nog niet helemaal ontwikkeld.
Ook kunnen ze fantasie en werkelijkheid steeds beter van elkaar onderscheiden, dus monsters onder het bed gaan zo langzamerhand verdwijnen. Daarvoor in de plaats kunnen angsten uit de echte wereld komen, zoals bang voor hoogtes of voor honden. Daartegenover staat dat ze steeds meer gaan praten over vriendjes, wat hij allemaal doet op school en wat hij van anderen, zoals de juf, vindt.
Welke spelletjes doe je met een kind van 6-7 jaar?
Het spel van een zesjarig en zevenjarig kind ontwikkelt zich steeds meer. Zijn of haar ruimtelijk inzicht wordt steeds beter. Het kind combineert speelgoed en kan met auto’s, lego/blokken en poppen een complete stad bouwen. Daar heeft hij jou niet meer zoveel voor nodig, maar je mag soms wel mee spelen. Verkleden is een leuk spelletje voor kinderen van 6 en 7. Ze kunnen zich nog heerlijk laten meeslepen met hun fantasie maar kunnen er ook goed weer uit stappen. Ook vinden kinderen van deze leeftijd het geweldig om je mee te helpen. Kook je voor je oppasgezin? Dan wil hij vast wel meehelpen.
Deze kinderen kunnen zich ook steeds langer concentreren. Bordspellen worden daarom steeds leuker. Van de meeste grote namen als Monopoly bestaan ook kinderversies. Net lang genoeg om de aandacht van je oppaskind erbij te houden. Ook Halli Galli wordt ineens een stuk leuker, maar je kunt ook een simpel kaartspelletje spelen. Het voordeel van kaartspellen is dat je daar veel spelletjes mee kunt doen. Je traint het geheugen, de aandacht, het tellen, maar ook de fijne motoriek met het schudden en het verdelen van de kaarten. En ben je een beetje handig? Dan kun je zelf wat goocheltrucs doen.
Omdat kinderen van zes en zeven leren lezen en schrijven, vinden ze het vaak leuk om te laten zien wat ze kunnen. Daar kun je met spelletjes op in springen. Je kunt woorden uit de krant uitknippen en daar zinnen mee maken. Of met dezelfde woorden op zoek gaan naar rijmwoorden.
Heeft je oppaskind behoefte aan wat meer beweging na een lange dag op school zitten? Je kunt een kleine speurtocht uitzetten, of een schatkaart maken waardoor ze samen met jou op zoek gaan als echte piraten naar de schatkist. Maar ook een hindernisbaan vinden ze geweldig. Zorg er wel voor dat de hindernisbaan verantwoord blijft qua hoogtes en moeilijkheidsgraad. Is het mooi weer? Dan is het misschien een goed idee om een watergevecht te gaan houden!
Welk speelgoed is geschikt voor kinderen van 6-7 jaar?
Speelgoed dat hun fantasie kan prikkelen of waar ze zich mee kunnen ontwikkelen, zowel binnen als buiten omvatten:
- Lego
- Kapla blokken
- Playmobil
- Muziekinstrumenten
- Sportspullen als tennisrackets of een voetbal(doel)
- Goochelspullen
- Knutselspullen
Wat te doen tijdens het oppassen op een kind van 8-10 jaar
Kinderen worden vanaf een jaar of acht ineens heel zelfstandig. Ze krijgen meer verantwoordelijkheidsgevoel en kunnen steeds meer dingen zelf. Ze willen ook steeds vaker zelf dingen beslissen, zoals waar ze gaan spelen. Een kind van een jaar of negen weet ook al heel goed waar hij naar toe wil op vakantie. Beslissingen worden steeds meer in overleg genomen. Sommige kinderen in deze leeftijd mogen zelf al af en toe alleen thuis blijven. Het maakt dat ze zich groot voelen. Toch zijn het nog steeds kinderen, dus overschat ze vooral niet.
Wat kan een kind van 8-10 jaar?
In deze periode van hun leven verfijnen kinderen hun motoriek. Er zijn geen enorme mijlpalen, maar er wordt wel flink verbeterd. Lichamelijk worden ze steeds sterker en kunnen ze steeds meer.
Vanaf een jaar of acht worden kinderen zich in deze periode steeds bewuster van zijn of haar eigen lichaam, en ook op hoe dat op anderen kan overkomen. Ze gaan zichzelf vergelijken met anderen, zowel qua sport en spel (“hij is beter dan ik”) als qua uiterlijk. Daarmee komt ook onzekerheid om de hoek kijken. Het is ook de periode dat ze een idool kunnen vinden buiten de familie, zoals een beroemdheid waar ze zich aan kunnen spiegelen.
Op emotioneel vlak beginnen kinderen zich ook steeds meer te ontwikkelen. Ze beginnen te begrijpen hoe emoties in elkaar zitten en worden emotioneel volwassener naarmate ze ouder worden. Toen ze jonger waren en werden afgewezen door een vriendje, vroegen ze gewoon iemand anders. Nu kunnen ze daar heel verdrietig van worden. Ook kunnen ze hun emoties steeds beter verbergen, bijvoorbeeld om zichzelf niet te laten kennen of omdat ze niet willen dat een ander weet hoe ze zich voelen. Daarbij komt dat ze op een leeftijd zijn dat ze de ouders en verzorgers niet meer alles willen vertellen of niet alles meer samen willen doen.
Welke spelletjes doe je met een kind van 8-10 jaar?
Kinderen in deze leeftijden kunnen je prima vertellen wat ze willen doen. Jongens zoeken vaak de wat ruigere, stoerdere activiteiten op, terwijl meisjes zich op deze leeftijd heel goed kunnen vermaken met kleding, het doen van hun haar en make-up. Daar kun je als oppas op inspringen. Soms willen ze graag alleen spelen, soms mag je nog mee doen. Spelcomputers worden steeds interessanter maar het is ook goed voor deze kinderen om veel buiten te zijn.
Hindernisbanen zijn nog steeds heel leuk. Omdat ze nu meer vaardig worden, kunnen ze ook een hogere moeilijkheidsgraad aan. Je kunt het ook nog spannender maken. Speel detective of superheld. Of geef er zo’n draai aan dat supermodellen in topconditie moeten zijn voor de catwalk en organiseer een kinder-bootcamp. De catwalk organiseer je dan als finishing touch.
Heb je beschikking tot houten kratten? Dan kunnen je oppaskinderen onder jouw begeleiding een houten hut maken. Of zet stoelen met de rug naar elkaar toe in een kring en hang een aantal oude gordijnen of dekens eroverheen. Hutten zijn goed voor de creativiteit en de fantasie, laat je meeslepen door de verhalen die ze erover kunnen verzinnen.
Welk speelgoed is geschikt voor kinderen van 8-10 jaar?
Dit is de periode dat ze niet alleen maar meer speelgoed willen hebben, maar ook al wat volwassen producten. Veel meisjes kiezen voor beautyproducten, vaak kiezen jongens voor spelcomputers en games. Natuurlijk sluit het een het ander niet uit. En daarnaast spelen ze met Lego, knutselen ze nog vaak of zijn ze lekker buiten. Vaak hebben ze op deze leeftijd voorkeuren wat ze willen gaan doen, en schroom ook niet om het ze te vragen. Veel kinderen vinden het geweldig als je bijvoorbeeld verstoppertje of tikkertje met ze wil spelen. Of ga een potje met ze knikkeren.
Ben je op zoek naar een oppas, gastouder of naar een oppasbaantje? Registreer je dan gratis op Sitly en krijg toegang tot alle profielen!
Reageer op dit artikel